klima aldaketa eragiten ari den
fenomeno nagusiak-5
Ohiko bihurtu dira, eta zerikusi zuzena dute itsasoko uraren berotze
orokorrarekin. Memorian geratu zaizkigu 'Katrina', 'Mitch', 'Wilma', 'Nargis'
eta aste honetan bertan Filipinak astindu eta milaka hildako eragin dituen
'Haiyan'
Urtero-urtero ehunka mila lagun hiltzen dituzte uholdeek eta natur
hondamendiek, eta horien erdiak klima aldaketarekin zerikusia duten uholdeetan
izaten dira. Hala ere, natur hondamendien eta klima aldaketaren arteko lotura
zientifikoa zehaztea ez da erraza. Zientzalari batzuek topatu dute, ordea.
'Nature' aldizkariak argitaratu zuenez, Kanadako Ingurumen Ministerioak
aginduta, hainbat zientzialarik zehazten dute lotura bi fenomoen artean.
150.000 ordenadore partikularren parte hartzeari eskerrak, zientzialari
horiek topatu dute lotura berotze efektuaren eta euri bortitzen
intentsitatearen artean, ipar hemisferioan. XX. Mendearen bigarren zatian 24
ordu iraun duten eurite bortitzen hazkundea bat dator berotze efektua eragiten
duten gasen isurketaren hazkundearekin. Ez dira, ordea, ipar hemisferioko
herrialde industrializatuetan gertatzen ari natur hondamendien kalterik
handienak, hego hemisferioko herrialde pobretuetan baino. Nazio Batuen
Erakundearen txosten baten arabera, natur hondamendien kopurua %50 hazi zen
2000ko hamarkadan 1990koarekin alderatuta.
Uholdeak eta eurite bortitzak, baina, ez dira mundu osoan ohikoak.
Basamortutze prozesu bortitza ere martxan da, deforestazioarengatik ez ezik,
klima aldaketagatik ere. Izan ere, euriteak %10 eta 30 bitartean gutxituko dira
erdi latitudeetako eta tropiko lehorretako hainbat eskualdetan, NBEren arabera.
Esate baterako, 2000 eta 2005 urteen artean erdialdeko eta mendebaldeko Afrikak
67.800 kilometro koadro lur galdu ditu basamortutzearen ondorioz (Euskal
Herriak 22.000 kilometro koadro ditu).